Adıgeleri Tanıyalım - Wikipedia - TURAN-SAM : TURAN Stratejik Ara?t?rmalar Merkezi - http://www.turansam.org









Adıgeleri Tanıyalım - Wikipedia
Tarih: 30.09.2009 > Kaç kez okundu? 7520

Paylaş


Adıgeler (Adigece: Адыгэхэр).Avrupa halklarından biri olan Adigeler, Kuzey Kafkasya“nın yerli halklarından biridir. Günümüzde Adıgelerin çoğunluğu, Rusya Federasyonu (RF) içinde bulunan Adıgey Cumhuriyeti (AC) ile Krasnodar Kray“daki yerli halkı oluşturmaktadır.Adıgeler,AC”nin 447.109 (2002) olan toplam nüfusunun % 24.2”sini oluşturur.

• Adıgey (batı) Adıgelerinden ayrı olarak,2002”de 439.470 olan Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti nüfusunun % 11.3”ü de Adıge (Kabardey ve Besleney) asıllıdır ve Karaçay-Çerkesya”daki Adigelere, Rus resmi literatüründe Çerkes denilmektedir.Ayrıca,2002”de 901.494 olan Kabardey-Balkar Cumhuriyeti nüfusunun % 55.3”ünü oluşturan Adıgelere de "Kabardey" denilmektedir.

• Adıgelerin Şapsığ ya da Rus yazılışıyla Şapsug topluluğunun bir bölümü adına 23 Eylül 1924”te Tuapse merkezli olarak Karadeniz kıyısında Şapsığ Ulusal Rayonu kurulmuş, ama Krasnodar krayına bağlı olan bu rayon 24 Mayıs 1945”te kaldırılmış, toprakları da şimdiki Soçi (Saçe) metropolitan alanı ile Tuapse rayonu içine alınmıştır. Buraya "Karadeniz kıyısı Şapsığyası" (Хы1ушъо Шапсыгъэ) özel adı verilmekte olup buradaki Adıgelere de,1999”dan beri RF”de resmen Şapsığ denilmektedir.1864 yılı öncesi bağımsızlık döneminden kalma özgün Şapsığ bayrağı için bk.Mefewud Nartan,Facebook”un Shapsughları,4.06.2008,internet.

Adıgecenin Şapsığ-Hak”uç lehçesinde günde 24 saat yayın yapan "Nafna" adlı bir internet radyosu İsrail”in Kfar-Kama beldesinde bulunmaktadır.

• Siyasal anlamda Batı Adıgelerinden olan,Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti“nde (2 köy:Vak”ojıle/Вак1ожылэ ve Besleney) ve Krasnodar krayında (2 köy:Kurğoko ve Beçmızey) yaşayan Besleneyler, Adıgecenin doğu kolu olan Kabardeycanın bir lehçesinde konuşurlar (Besleneyıbze ya da Besneyıbze).

• Öte yandan Adıge ya da yanlış okunuşuyla Adige terimi, pek çok dilde Çerkesler olarak bilinen Adıge halkının kendi kendisine verdiği özgün addır. Çerkes terimi,özellikle Türkiye ve ABD”de Kuzey Kafkas halklarını toptan adlandırmak için de kullanılır. Adıgeler, Adigece (Адыгабзэ) olarak adlandırılan, Kuzeybatı Kafkas dillerinden birini konuşurlar (bk.Jineps Gazetesi, Ekim ve Kasım sayıları,"Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti" ve "Şapsığya (Khıuşö Şapsığe/Хы1ушъо Шапсыгъэ)" yazıları,İstanbul,2006).

• Adıgeler,RF dışında, çoğu Türkiye“de (1 milyondan çok) olmak üzere Irak,Suriye,Ürdün,İsrail (4.100),Mısır,Sudan, Libya (Mısrat”a yakınında "Kabilet-üs Sirakes"),Kıbrıs,Bulgaristan (1.300;Varna yakınında 4 köy), Kosova,AB ülkeleri (Almanya,Hollanda,Belçika,Fransa,Avusturya,vb),İsviçre,ABD (NewYork,New Jersey, California), Kanada, Avustralya ve 40 kadar değişik ülkede yaşarlar. Bunlar Adıge Diasporasını oluştururlar.[kaynak belirtilmeli]

• 2002”de,12 bin dolayındaki Şapsığ nüfusu dışında,RF”deki Adıgelerin toplam sayısı 131.769 olup,bunun 108.115”i de AC”nde idi.Adıge (131.769),Çerkes (60.517) ve Kabartay (519.958) adlarını taşıyan bütün Adıgelerin (Çerkeslerin) RF”deki toplam sayısı 2002”de 712.244.[kaynak belirtilmeli]







Yorumlar









Aktif Ziyaretçi 55
Dün Tekil 1947
Bugün Tekil 394
Toplam Tekil 4077123
IP 3.145.88.130






TURAN-SAM PRINTED ISSN: 1308-8041
TURAN-SAM ONLINE ISSN: 1309-4033
Journal is indexed by:





























17 Sevval 1445
Nisan 2024
P
S
P
C
Ct
P
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30


Tanr nasip eder, mr m vefa ederse; Musul, Kerk k ve Adalar geri alaca m. Selanik de dahil Bat Trakya'y T rkiye hudutlar i ine kataca m.
(Mustafa Kemal ATAT RK)


Ekle kar









Anasayfa - Amaç - Hedefimiz - Mefkuremiz - Faaliyetler - Yönetim - Yasal Uyarı - İletişim

Her Hakkı Saklıdır © 2007 - 2023 TURAN-SAM : TURAN Stratejik Araştırmalar Merkezi
Sayfa 1.192 saniyede oluşturulmuştur.

TURAN-SAM rssTURAN-SAM rss
Google Sitemap

"Bu site en iyi mozilla firefox'ta 1280x960 çözünürlükte görüntülenir."

Turan Portal v1.3 | Tasarım TURAN-SAM , Kodlama Serkan Aygün

Turan Nedir?, Bilimsel Dergiler, En popüler Bilimsel Dergi, Endeksli Bilimsel Dergiler, Saygın Bilimsel Dergi, Türk Dünyasının en popüler ve en saygın Bilimsel Hakemli Dergisi, SSCI, SCI, citation index, Turan, Türk Devletleri, Türk Birligi, Türk Dünyası, Türk Cumhuriyetleri, Türki Cumhuriyetler, Özerk Türkler, Öztürkler, Milliyetçi, Türkçü, Turancı, Turan Askerleri, ALLAH'ın askerleri, Turan Birliği, Panturan, Pantürk, Panturkist, Türk, Dünyası, Stratejik, CSR, SAM, Center for Strategical Researches, Araştırma, Merkezi, Türkiye, Ankara, İstanbul, Azer, Azeri, Azerbaycan, Bakü, Kazakistan, Alma-Ata, Astana, Kırgız, Bişkek, Kırgızistan, Özbekistan, Özbek, Taşkent, Türkmen, Türkmenistan, Turkmenistan, Aşxabad, Aşkabat, Ozbekistan, Kazakhstan, Uzbekistan, North, Cyprus, Kıbrıs, MHP, AKP, CHP, TURKEY, Turancılık, KKTC, Vatan, Ülke, Millet, Bayrak, Milliyet, Cumhuriyet, Respublika, Alparslan Türkeş, Atatürk, Elçibey, Bahçeli, Aytmatov, Bahtiyar Vahabzade, Yusuf Akçura, Zeki Velidi Togan, İsmail Gaspıralı, Gaspırinski, Nihal Atsız, Alptekin, Kürşad, Tarih, Kardeş, Xalq, Halk, Milletçi, Milliyetçi, Yürek, Ürek, Türklük, Beynelxalq, Arbitrli, Elmi, Jurnal, Nüfuzlu