Suriye'de uçağımızın düşürülmesi ve iki pilotumuzun şehit olması hadisesinin bir benzerini 64 yıl önce Bulgaristan ile de yaşadık.

9 Şubat 1948 günü Yeşilköy’den havalanan iki avcı uçağımız bir daha görev yerine dönmedi. Bir gün sonrasında ise Burgaz Konsolosumuz kara haberi Ankara'ya ulaştırdı: Burgaz-Sozopol yakınlarında iki uçağımız düşmüştü. Hemen Bulgaristan Dışişleri ile temasa geçen Büyükelçimize her iki uçağın da düşürüldüğü bilgisi resmi olarak da verildi.

Peki, hadise nasıl gelişti?

Yeşilköy’den havalanan iki uçağımız hava muhalefeti nedeni ile rotalarını kaybetmişler ve Bulgar sınırlarına girmişlerdi. Bulgar hudut muhafızlarının gönderdiği sinyaller sonucu 150 metreye alçalmış ve inecek alan ararken vurulmuşlardı. Pilotlardan Hv.Plt.Astsb.Çvş. Kemal Menderes olay anında şehit olurken, Üsteğmen Talat Ülkü inmeyi başararak yaralı halde Bulgarlar tarafından tutuklanır.

Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri olay üzerine Bulgar hükümetine nota verir. Şehit pilotumuzun naaşı ile ailesine tazminat, tutuklu pilotumuzun iadesi ve uçakların tazminatı talep edilir. Oysaki Şehit pilotumuzun naaşı bile 10 gün sonra iade edilmiştir...

Bulgar makamları her ne kadar o günkü hava muhalefeti olmadığını ve pilotlarımızda art niyet olduğunu iddia etse de; 9 Şubat tarihli meteoroloji raporu uçaklarımızın havalandığı sırada havanın 9/10 kapalı ve sisli olduğunu bildirir. Ayrıca uçaklarımızın hudut muhafızlarının gönderdiği sinyaller sonrası 150 metreye kadar inmeleri durumu açıkça gösterir. Kalkış sırasında depolarında bulunan benzinin de ancak bir saat 45 dakika kadar bir uçuşa izin verecek seviyede olması da herhangi bir saldırı ve izleme gibi bir amaç taşımadıklarının da farklı bir delili niteliğindedir.

Olay Türkiye'deki gazetelere yansıdıktan sonra yurt çapında mitingler düzenlenir. Bulgar Dışişleri Bakanı Kolarov bu mitingleri ve gazetelerde çıkan haberleri bahane ederek, “Uçak hadisenin iki devlet arasındaki dostluğu bozmak isteyenler tarafından kullanılmak isteniyor” şeklinde akıl almaz bir açıklama yapar. Tüm bunlar yaşanırken konu Meclis’e taşınır ve Diyarbakır milletvekili Vedat Dicleli'nin Dışişleri Bakanı Necmettin Sadak'a yönelttiği sözlü soru üzerine Bakan olayı tüm açıklığıyla dile getirir.

Şehidimiz Kemal Menderes'in naaşı nihayet 21 Şubat’ta ülkemize teslim edilir ve Edirne ile Lüleburgaz'da merasimler ile karşılanır. İstanbul'a ulaştığında ise büyük bir kalabalık eşliğinde devlet töreni ile Edirnekapı Şehitliğine defnedilir. Üsteğmen Talat Ülkü de bir gün sonrasında Türkiye'ye iade edilir.



Kaynaklar:

1-TBMM 20.02.1948 tarihli görüşme tutanağı

2- 21/22/23/25 Şubat 1948 tarihli Yeni Sabah gazetesi nüshaları