Yakutsk

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yakutsk

Якутск, Дьокуускай

Yakutsk şehir merkezi

Yakutsk şehir merkezi

YakutskЯкутск, Дьокуускай

Bayrak Coat of arms of Yakutsk.png

Arma

Ülke Rusya Rusya

Cumhuriyet Saha Özerk Cumhuriyeti

Yüzölçümü

- Toplam 121,93 km2 (47,1 mi2)

Nüfus (2002)

- Toplam 210,642

- Yoğunluk 2,210/km² (5,7/sq mi)

Alan kodu +7 4112

İnternet sitesi: (Rusça) Yakutsk Belediyesi



Yakutsk (Rusça: Яку́тск; Sahaca: Дьокуускай, (D'okuuskay) /dʒokuːskaj/) Rusya Federasyonu'nun uzak doğusundaki Yakutistan'ın (Saha Özerk Cumhuriyeti) başkenti. Kuzey Kutup Dairesi'nin 450 km güneyinde yer alır. Nüfusu: 269,486 (Önceki verilere göre 2010 tahmini); 210,642 (2002 nüfus sayımı); 186,626 (1989 nüfus sayımı).



Yakutsk, Lena Nehri üzerindeki ana limandır. Burası Yakutsk Havaalanı'nın yanı sıra daha küçük olan Magan Havaalanı tarafından beslenir. Gümüşün ana arzcısıdır.



Zengin maden yataklarına sahip olan Yakutsk, 1632'de Lena Nehri kıyısında kuruldu.



Yakutsk, dünyanın en soğuk kenti olarak sayılır. Bu Sibirya kentinde -40 °C normal olarak sayılır ve çocuklar sadece dereceler -45 °C altına düştüğünde okula gitmez. Yakutsk çevresinde bulunan 800 insanın yaşadığı Oimyakon köyünde ise sıcaklık −71.2 °C ölçülmüş ve burası dünyanın en soğuk yerleşim yeri olarak sayılmıştır.



Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Kore Changwon, Güney Kore

Amerika Birleşik Devletleri Fairbanks, Alaska, Amerika Birleşik Devletleri

Çin Halk Cumhuriyeti Harbin, Çin

Japonya Murayama, Yamagata, Japonya

Kanada Yellowknife, Kanada

Türkiye İstanbul, Türkiye

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]



Oyuunskiy Meydanı. Solda Saha Tiyatrosu.





Yakutsk'ta Lena Nehri





1683’te Yakutsk’ta inşa edilen Ostrog Kulesi veya Ostrog Hisarı





Kulakovskiy Caddesi’nde Gece

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Yakutsk ile ilgili medyaları bulabilirsiniz.

Yakutsk şehrinin ilk sosyal şebekesi

Yakutsk fotoğrafları

Yakutsk Devlet Üniversitesi

Lena Pillars at Natural Heritage Protection Fund

Bazı Yakutsk fotoğrafları

Yakutsk’un dünü ve bugünü: Saha Cumhuriyeti foto galerisi web sitesi



***

akutistan

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yakutistan

Республика Саха (Якутия)

Саха Өрөспүүбүлүкэтэ

Bayrak Arma

Yakutistan Bayrağı Yakutistan Arması

Milli Marş: Saha Öröspüübülüketin örögöyün ırıata

Konum

Yakutistan

Yönetim

Ülke: Rusya

Federal Bölge: Sibirya

Ekonomik Bölge: Uzak Doğu

Başkent: Yakutsk

Vali: Yegor Borisov

Yasama organı: Yakutistan Bölge Yönetimi

Anayasa: Yakutistan Anayasası

Genel bilgiler

Yüzölçüm: 3.103.200 km² (1.198.152 sq mi)

- Rusya içinde: 1

Nüfus: 949.280

- Rusya içinde: 58

- Şehir nüfusu: %59,6

- Köy nüfusu: %40,4

- Yoğunluk: 0 /km² (1 /sq mi)

Diğer bilgiler

Dili: Rusça, Yakutça

Kuruluş tarihi: 30 Mayıs 1923

Kodu: 14

ISO 3166-2:RU: RU-SA

Resmi

internet sayfası: http://www.sakha.gov.ru/

Sakha Yakutia rep.png

Yakutistan veya Saha Cumhuriyeti (Yakutça: Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Saha Öröspüübülükete), Rusya Federasyonu’nu oluşturan federe cumhuriyetlerden biri. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Yakutlar bir Türk halkıdır. Cumhuriyetin Rusça'da tam adı Respublika Saha olarak yazılır.



Yakutistan Türkçede zaman zaman Saha Cumhuriyeti biçimlerinde de yazılmaktadır. Cumhuriyet, 3.103.200 km²’lik bir alanı kaplar ve bu alan, Rusya Federasyonu topraklarının beşte biridir. Yakutistan dünyadaki en büyük yüzölçümüne sahip olan özerk ülkedir. Başkenti Yakutsk'tur (Yakutçada Dokuuskay).Özerk Cumhuriyettir.



İçindekiler [gizle]

1 Zaman dilimi

2 Nüfus

3 Eğitim

4 Ekonomi

5 Kaynakça

Zaman dilimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakutistan, coğrafi olarak üç farklı zaman dilimi boyunca yayılır:



1. Lena Nehri’nın batısında kalan Yakutistan toprakları ve ırmağın iki kıyısında ulusları kapsayan kısmı Yakutistan Zaman Dilimindedir (YAKT). UTC 'e göre saat farkı +1000.



2. Yakutistan'ın 127°Doğu ve 140°Doğu (boylam) arasında kalan kesimini kapsayan Vladivostok Zaman Dilimi'dir (VLAT). UTC'e göre saat farkı +1100.



3. Cumhuriyetin 140°Doğu boylamının doğusunda kalan toprakların çoğunu kapsayan bölümü Magadan Zaman Dilimindedir (MAGT). UTC'e göre saat farkı +1200.





1. zaman dilimi





2. zaman dilimi





3. zaman dilimi



Saha Cumhuriyeti üç saat diliminden oluşur



Ostrog Kulesi Yakutsk, Yapım Yılı: 1683

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]



Amga Nehri



Yakutistan’da Lena Nehri’nin alanı

2010 verilerine göre cumhuriyette Sahaların nüfusu 466.492’dir ve bu sayı toplam nüfusun %49,9’unu oluşturmaktadır. Yani Saha Türkleri ülkede çoğunluktadır. Ülkedeki her iki kişiden biri mutlaka Türk soyludur. Ayrıca bir diğer Türk topluluğu olan Tatar Türklerinin nüfusu ve oranı azalmış olup şöyledir: 8.122 (0,9 %). Diğer grupların nüfusu ve toplam nüfusa oranları: Ruslar (353.649 (%37,8)), Ukraynalılar (20 341 (2,2 %)). 2002 yılındaki eski sayımıa göre diğer gruplardan Evenkler (18.232 veya %1,9), Evenler (11.657 veya %1,2), Tatarlar (10.768 veya %1,1), Buryatlar (7.266 veya %0,8), Beloruslar (4.236 veya %0,5). Ayrıca Yakutistan'da yaşayan bunlardan başka küçük gruplar da vardır.



Yakutistan nüfusu



1939 1959 1970 1979 1989 2002 2010[1]

Saha Türkleri 233.273 (%56,5) 226.053 (%46,4) 285.749 (%43) 313.917 (%36,9) 365.236 (%33,4) 432.290 (%45,5) 466 492 (%49,9)

Dolganlar 10 (%0,0) 64 (%0,0) 408 (%0,0) 1.272 (%0,1)

Evenkler 10.432 (%2,5) 9.505 (%2) 9.097 (%1,4) 11.584 (%1,4) 14.428 (%1,3) 18.232 (%1,9) 21 008 (2,2 %)

Evenler 3.133 (%0,8) 3.537 (%0,7) 6.471 (%1) 5.763 (%0,7) 8.668 (%0,8) 11.657 (%1,2) 15 071 ( %1,6)

Yukaghirler 267 (%0,1) 285 (%0,1) 400 (%0,1) 526 (%0,1) 697 (%0,1) 1.097 (%0,1)

Çukçisler 400 (%0,1) 325 (%0,1) 387 (%0,1) 377 (%0,0) 473 (%0,0) 602 (%0,1)

Ruslar 146.741 (%35,5) 215.328 (%44,2) 314.308 (%47,3) 429.588 (%50,4) 550.263 (%50,3) 390.671 (%41,2%) 353 649 (%37,8)

Ukraynalılar 4.229 (%1) 12.182 (%2,5) 20.253 (%3) 46.326 (%5,4) 77.114 (%7) 34.633 (%3,6) 20 341 (2,2 %)

Diğerleri 14.723 (%3,6) 20.128 (%4,1) 27.448 (%4,1) 43.695 (%5,1) 76.778 (%7) 58.826 (%6,2)

Tatar Türkleri 4420 (1,1 %) 5172 (1,1 %) 7678 (1,2 %) 10 976 (1,3 %) 17 478 (1,6 %) 10 768 (1,1 %) 8122 (0,9 %)

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakutistan içinde Yakutsk Devlet Üniversitesi bulunmaktadır. Ülkedeki tek üniversite burasıdır ve Rusça eğitim verilmektedir.



Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Halkın geçim kaynakları arasında kürk avcılığı ve balıkçılık önemli yer tutar. Ülkede bulunan samur, kutup tilkisi, sincap, tilki ve nadir balık çeşitleri; avcılar ile maceraperestleri kendine çeker. Bu avcılar sayesinde üretilen kaliteli kürklerin ve balıkların şöhreti bütün dünyada meşhurdur. Yakutistan’ın en önemli kaynaklarından biri de yer altı zenginlikleridir. Ülkede elmas, altın, gaz, kömür, gümüş ve bakır çıkarılmaktadır. Mendeleyev tablosundaki bütün elementler Yakutistan’da bulunmaktadır. Elmas, Saha yurdunda çok önemli bir yere sahiptir. Bunların en değerlilerinden biri de Moskova’da müzede bulunan ve 342,5 karatlık pırlantadır. Yakutistan’ın hemen her bölgesinde elmas çıkarılmaktadır.



Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls

http://ozturkler.com/data/0007/0007_09.htm

http://www.nihalatsiz.org/yakutistan.html

http://www2.omu.edu.tr/ogrenciklupleri/klupler/turkdunyasi/yakutistan.htm