Ermenistanla olan sınır kapısının açılması meselesi Kars’ı ekonomik olarak kalkındırmaktan ziyade Ermenistan’ı içine düştüğü ekonomik buhrandan çıkarma meselesidir. Sınır kapısının Kars ekonomisini düzelteceğini savunanlar, bundan daha kârlı bir proje olan Kars-Ahılkelek-Tiflis Demiryolu projesine neden karşı çıkmaktalar?

Bugün Ermenistan 1,5 milyar dolar yıllık ticaret hacmi ile bölgenin en fakir ülkesidir. Böyle bir ülkeyle yapılacak dış ticaretin Türkiye ekonomisine katkısı ne kadar olabilir? Ermenistan’dan çok daha zengin olan Iran, Irak, Suriye ve Gürcistan gibi ülkelere komşu olup ve bu ülkelerle doğrudan ticaret potansiyeli olan Ağrı, Ardahan, Şırnak, Hakkâri gibi iller Türk ekonomisine katkı bağlamında zincirin en son halkalarını oluşturmaktadırlar.

1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Ermenistan, onu en ilk tanıyan ülkelerden biri olan Türkiye’ye karşı düşmanca bir tutum sergilemiştir. Ermenistan Parlamentosu’nun 23 Ağustos 1990’da kabul ettiği Bağımsızlık Bildirgesi’nin 11. maddesinde, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi için Batı Ermenistan ifadesine yer verilirken, sözde Ermeni Soykırımı’nın uluslararası alanda tanınması çabaları vurgulanmıştır. Ermenistan Anayasası’nın 13. maddesinin 2. paragrafında, Devlet Armasında Ağrı Dağı’nın da bulunduğu kayıtlıdır. Ermenistan, çeşitli dönemlerde ortaya attığı, Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırı belirleyen 1920 tarihli Gümrü ve 1921 tarihli Kars Antlaşmaları’nın yürürlükte olmadığı iddiasını halen savunmaktadır.

Ermeniler bunlarla yetinmeyip, bağımsızlıklarını ilan etmelerinin hemen ardından kardeş Azerbaycan’a ait Yukarı Karabağ ve civarındaki 5 vilayete saldırılar düzenlemiş ve bunun neticesinde bu toprakları özellikle Rus ve İran’dan aldıkları destekle işgal etmişlerdi ve hâlen kardeş Azerbaycan’ın topraklarının % 25’ini işgal altında tutmaktadırlar.

Diaspora Ermenileri, Avurpalılardan aldıkları desteklerle bir yandan Türkiye’yi köşeye sıkıştırmaya çalışırken, bir yandan da işgal ettikleri Azerbaycan topraklarını resmileştirmeye çabalamaktadırlar.

Eurovision’un internet sitesinde, yarışmaya ilk kez katılacak Ermenistan’ı temsil eden sanatçının özgeçmişinin anlatıldığı sayfada, doğum yeri "Yukarı Karabağ Cumhuriyeti" olarak gösterilirken Ermenilerin Azerbaycan Türklerine karşı sürdürdüğü soykırımı ise "kurtuluş savaşı" olarak nitelendirildi. Eurovision yarışması organizatörlerine nota gönderen Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanlığı, uluslararası hukuk kurallarının ihlali anlamına gelen bu alçaklığın hesabını sordu.

Ermenilerin bu saldırgan tavırlarına karşı Türkiye ve Azerbaycan’ın bu ülkeye ambargo uygulamaları ülke ekonomisinin çökmesine neden olmuştur. Bunun neticesinde Ermenistan nüfusunun önemli bir kısmı ülkeyi terk ederek basta Fransa, Kanada ve Rusya olmak üzere değişik ülkelere göç etmişlerdi ve hâle etmektedirler. Ermenistan’ın nüfusu World Almanac’a göre 1998’de 3 milyon 441 bin idi. Oysa 2004 Temmuzu itibariyle yapılan tahmin 2 milyon 991 bine düştüğünü gösteriyor. Yani 500 bin kişi başka ülkelere göç etmiş.

Ermenistan, içine düştüğü bu ekonomik sıkıntıdan tek çıkış yolunun Türkiye ile olan sınır kapısının açılmasında görmektedir. Türkiye gibi bölgenin en zengin ülkesiyle yapılacak olan sınır ticaretinin ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ve dünya’ya açılmalarının Ermenistan ekonomisini düzelteceğini çok iyi bilmektedirler. Bu yüzden Avrupalı dostları aracılığıyla Türkiye’ye sürekli baskı yapılarak sınırların açılması için girişimde bulunmaktadırlar.

Bu gerçekler ortada iken bakıyoruz Kars’ta bir takım insanlar imzalar toplayarak ve çeşitli kampanyalar düzenleyerek sınır kapısının açılması için kamuoyu oluşturmakta, festival ve çeşitli eğlenceler düzenleyerek Ermenilerle halk arasında bir duygudaşlık kurmaya çabalamaktadırlar. Dedeleri Ermeniler tarafından katledilen ve yurtlarından sürülen basta Karapapak Türkleri olmak üzere Azerbaycan kökenli Türkleri ve diğer vatandaşlarımızı bu gafletin içine sokmaya çalışmaktadırlar.

Aynı şahıslar sınır kapısının Kars ekonomisine sağlayacağı faydanın çok daha fazlasını sağlayacak olan Kars-Ahilkelek-Tiflis Demiryolu projesi gündeme geldiğinde arkalarını Karslılara dönerek bu konudan söz etmemektedirler.

Bunun sebebi çok açıktır. Kars-Ahilkelek-Tiflis Demiryolu Projesi Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayacak bir projedir ve yakında tamamlanacak olan Marmaray hattının da faaliyete geçmesiyle birlikte Londra’dan kalkan bir tren kesintisiz Çin’e kadar gidebilecektir. Asya ülkeleriyle Avrupa ülkeleri arasındaki ticaret hacminin büyüklüğünü göz önünde bulundurursak ve demiryolu yük taşımacılığının ucuzluğu ve çok tercih edilmesi gibi kıstasları da işin içine kattığımızda bunun Türkiye ekonomisine ve dolayısıyla Kars ekonomisine sağlayacağı faydanın ne kadar olacağını az çok tahmin edebiliyoruz.

Bu projenin hayata geçmesiyle birlikte Ermenistan bölgeden ve dünyadan izole olacaktır. Zaten çöküşte olan ermeni ekonomisini diasporaninda uzun süre finanse etmesinin mümkün olmadığını ermeni yetkililerde çok iyi bilmekteler. Bunun neticesinde Avrupalı dostları aracığıyla Türkiye baskı yaptırarak sınır kapısının açılmasını istemekteler.

Bizim kendi çıkarlarımızın ne olduğunu bilmeyecek kadar aptal olduğumuzdan emin yabancı dostlarımız (!) vardır ya, onlardan biri olan David Phillips Hürriyet Gazetesinden Oktay Eksi ile yaptığı röportajda mülakatın nerdeyse her cümlesini bu konuyla bağlıyordu. Konuşmasının tam 10 ayrı yerinde Ermenistan’la aramızdaki sınırı açmamızın yararlarını dile getiriyor. Birinde "Sınırı açmak vizyon, cesaret, iyi komşuluk ilişkilerinde proaktif bir yaklaşım demektir" diyordu. Karadeniz Ekonomik İşbirliği teşkilatındaki Ermenistan temsilcisi Arsen Avegyan da, soykırım avukatlığına soyunan Türkler de onu istiyor. Hele Amerikalılar, hükümetle hangi konuyu görüşürlerse görüşsünler önce Ermenistan’la aranızdaki sınırı açmalısınız’la lafa başlıyorlar.

Ermeniler bir yandan Avrupalı dostlarını kullanırken bir yandan da Kars’ta kendilerine yandaş bularak, bunlar vasıtasıyla bir kamuoyu oluşturmaya çalışmaktadırlar. Ekonomik sıkıntılar içinde bulunan Kars halkıda bu palavralara inanarak sınır kapısının açılmasının Kars’ı Paris’e çevireceği günleri hayal etmektedir. Oysa yanıbaşlarında bulunan Ardahan’ın açık olan Gürcistan Sınır Kapısı (Türkgözü Sınır Kapısı) vasıtasıyla ne kadar kalkındıkları ortadadır.

Ermenistan yönetimi barış yanlısı kalıcı adımlar atmadan, Türkiye’nin sınırı açması beklenemez. Türkiye’nin bölge ülkeleriyle ilişkilerinin geleceği için de sergileyeceği dik duruş önem arz ediyor. Halkımızın da bu konuda mutlaka bilinçli bir tavır sergileyerek kendi menfaat ve çıkarının nerelerden geleceğini iyi bilmesi gerekir.