- Hem 1960’lardaki Kongkomera Yükselişi hem de sonrasında ortaya çıkarak yasal mevzuatın açıklarından yararlanıp onları suistimal eden Emlak Yatırım Tröstleri (REIT’ler) ve son Mortgage Krizi bize kapitalist ekonominin sanal büyümesini ve patlamaya hazır aşırı şişmiş bir balon olduğunu göstermektedir. Aslında kapitalizm bindiği dalı kesmektedir. Bu durum krizlerle kendisini göstermekte (manifest hale gelmekte), senaryo !!! büyük iflaslarla sonuçlanmakta ve fatura alt tabakalara kesilmektedir. Ekonomik krizler borçlanma ve dolarizasyon yoluyla diğer ülkelere yansıtılmakta ve az gelişmiş ülkeler en çok zarar gören ülkeler haline dönüştürülmektedir. Basit bir ifadeyle; Amerika’daki rantiyecilerin yarattığı emlak krizi olayla hiç alakası bulunmayan Asya’daki küçük bir ülkeyi neden perişan eder sorusuna cevap bulmak ve yaşanan sorunu kökünden çözmek şu an insanlığa düşen en önemli görevlerden birisidir. Dolayısıyla; mevcut realite, gerçek verilere dayalı, yapay finansal araçları kullanmayan ve suistimalleri önleyici yeni bir ekonomik sisteme duyulan ihtiyacı da ortaya koymaktadır. Bu yeni sistem spekülasyon ve rant temelli olmamalı, ekonomiyi yöneterek ekonominin aktörlerini kendi çıkarları doğrultusunda kasıtlı bir şekilde yanlış yönlendiren görünmez el bulunmamalıdır.

- Krizlerin değişik piyasalarda ve değişik zamanlarda tekrar tekrar ortaya çıkması (tekrarlayan dalgalanma yapısı) yapısal değişimlere ve zihniyet değişimine gereksinim bulunduğunu açıklıkla göstermektedir. Üstelik krizlerin hemen hepsinin ortak sebebi mevzuatı suistimale dayalı sanal büyüme iken…

- Dünyanın önünde 3 büyük tehlike durmaktadır: Spekülasyon, Globalizasyon ve Liberalizasyon. Bu 3 tehlike birbiriyle yakından ilişkilidir. Spekülasyon, hem globalizasyonu hem de liberalizasyonu kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaktadır. Spekülasyonun büyük olduğu tüm ekonomiler yapay manuplasyonlara açıktır ve spekülatörlere bağımlıdır. Spekülatörlere bağımlılık ise milli ekonominin ve büyük halk kitlelerinin menfaatleri doğrultusunda karar alınmansın önünde büyük bir engel olarak durmaktadır. Bu durumda dış kaynaklı finansal kapital daima imtiyazlı bir konumda olur. Çünkü yabancı kaynağın gelmeyeceği yada kaçacağı korkusu iktisadi karar mekanizmasını etkiler. İmtiyazlı konum ise ekonominin dengelerini bozar ve piyasa mekanizmasının rekabetçiliğini ve adaletli işlemesini engeller. Dolayısıyla spekülasyon sorununu öncelikli olarak çözmeyen yada çözemeyen ekonomiler krizlere, sömürüye ve dış bağımlılığa namzettir ve bunun zararlarından kaçınmaları mümkün görünmemektedir.

- İlk etapta temel olarak 3 tedbir önerebiliriz:

1. Parasal karşılığı bulunmayan finansal yeniliklere ihtiyatla yaklaşılmalıdır.

2. Uluslararası ticaret ve yatırımlar dolara bağımlılıktan kurtarılmalıdır.

3. Bankaların sermaye tabanı ciddi bir şekilde sağlamlaştırılmalı ve yarattığı fonlar üretime yönlendirilmelidir.

Ayrıca ülke çıkarlarını gözeten ve dar gelirli halk kitlelerini de düşünen koruyucu tedbirler mutlaka alınmalıdır.

- Amerikan Emlak Sisteminin çöküşü emlak üzerinden siyasi ve ticari kazanç uman başka ülkelere de ders olmalıdır. Zira; emlak yatırımlarının aşırı karlı oluşu, ihtiyaçtan fazla konut üretimi, insanların banka kredileri ile borçlandırılarak konut yatırımlarına yönlendirilmeleri bilhassa zayıf ve krizlere açık ekonomilerde büyük risk taşımaktadır. Kredi hacmi artan bankaların doğal olarak kar hacimleri de artacaktır, yada insanlar siyasi yapının değişmesi halinde zora gireceklerini düşünerek mevcut yapılanmanın devamını isteyeceklerdir; ancak aşırı şişen balon, aynen Amerika’da olduğu gibi, bir gün mutlaka patlayacak ve krizin faturası dar gelirli yatırımcıya kesilecektir. Hele hele dolar üzerinden borçlanma söz konusu ise ekonomik krizin mahiyeti farklı bir boyut alacak ve krizin sosyal ve iktisadi maliyeti yükselecektir.