Yazılarımı takip edenler bilirler, ben haftalık yazılarımda iktisadî konuları yazmaya pek hevesli olmamışımdır. Ama bu hafta alışkanlığımı bozuyorum.



Suriye sınırımızda bulunan Kilis İlimizde bulunan Kilis Yedi Aralık Üniversitesi, son yıllarda açılan çok sayıdaki üniversitelerimizden birisidir. Çok genç bir öğretim kurumumuzdur. Haliyle yöneticileri de çalışanları da, öğretim elemanları da çok genç insanlardan oluşmaktadır. İşte bu üniversitemiz geçen hafta üç gün süren bir uluslararası kongre organize etti: 1. Uluslar arası Sınır Ticareti Kongresi… Türkiye-Suriye sınırın yaklaşık 100 km uzağındaki tarihî şehir, kadim Türk Yurdu Halep’te bulunan Halep Üniversitesi ile birlikte düzenlenen kongre çok güzel ve fevkalade verimli geçti.



Üç gün üç ayrı salonda Türkçe, İngilizce ve Arapça da sunulan 100 civarındaki bildirilerin yer aldığı ve tartışıldığı kongre, ilk defa tertiplenmesine rağmen hiçbir aksaklık olmadan, hiçbir olumsuzluk yaşanmadan, iştirakçilerden 110 kişinin katıldığı bir Halep Seyahati ile sona erdi.



Kongrenin yapıldığı üç günde, Prof. Dr. Hüseyin Özgen, Prof. Dr. Ahmet Kal’a ve Prof. Dr. Ali Akdemir’in Başkanlığını yaptıkları oturumlarda, genel olarak sınır ticareti üzerinde duruldu. Türkiye’nin Gürcistan, İran, Irak ve Suriye ile olan ekonomik ilişkileri, ticari faaliyetlerde karşılaşılan güçlükler, ticaretin ödemeler bilânçosu içindeki yerleri ve ağırlıkları, sınır güvenliği, kaçakçılık sorunları ve özellikle güney doğu bölgemizde bulunan sınır kapılarımızın problemleri ele alındı. Bunlarla ilgili yoğun tartışmalar oldu.



Halep Üniversitesi’nden Prof. Dr. Alaeddin Jabal, Prof. Dr. Hatice Doğukanlı ve Prof. Dr. Fatih Doğanoğlu’nun başkanlık yaptıkları oturumlarda tartışılan bildirilerde globalleşme ile ticari korumacılık açısından sınır ticareti, tutulan istatistikler arasındaki farklılıklar, Orta Doğu’da Bölgesel Bir Ekonomik Entegrasyonun olup olamayacağı, Türkiye-Suriye dış ticaretinin dış politika boyutu, siyasi istikrarın ticarete etkisi, Ardahan ve Gürcistan sınır ticaretinin durumu, Van-İran arasındaki ticaretin fiili durumu ile potansiyeli tartışıldı.



Prof. Dr. Yusuf Akan, Prof. Dr. Durmuş Acar ve Prof. Dr. Asım Günal Önce’nin başkanlıklarını yaptıkları oturumlarda, Türkiye-Suriye sınır ticaretinde kambiyo mevzuatı, sınır ticaretinde bankacılığın önemi, Doğu ve Güney Doğu sınır kapılarından yapılan ekonomik faaliyetlerin karşılaştıkları engeller ve sıkıntılar, sınır ticaretinde Barter Yöntemi’nin uygulanabilirliği ve bu konulara ilişkin bildiriler tartışıldı.



Prof. Dr. Âdem Çabuk, Prof. Dr. Zekai Özdemir ve İpekyolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Bülent Özkan’ın başkanlığını yaptıkları oturumlarda demokrasi-dış ticaret ilişkileri, elektronik ticaret ve Suriye’nin ITC altyapısı, ticari faaliyetlerde bankacılığın rolü, Suriye’nin komşu ülkelerle yaptığı ticaret, Türkiye-Suriye arasında elektrik enerjisi ticareti ve benim çok beğendiğim ve yazıma başlık yaptığım, Şırnak Üniversitesi Öğretim Görevlisi Süreyya Ece’nin “Sınırda Sınırsız Ticaret” bildirileri tartışıldı.



Başkanlığını Alaeddin Jabal, Prof. Dr. Bushra Soummakie, Prof. Dr. M. Şerif Şimşek, Prof. Dr. Hasan Kürşat Güleş, Prof. Dr. Bedriye Tunçsiper ve Prof. Dr. Ahmet Karaslan’ın yaptıkları oturumlarda sunulan ve tartışılan bildirilerde, Türkiye-Suriye ilişkilerinde stratejik konular, Halep Sanayi ve Ticaret Odası’nın Türkiye-Suriye ekonomik ilişkilerinde oynadığı rol, 2005–2008 arasında Suriye-Türkiye ticaretinin analizi, Türkiye-Suriye arasında Entegre Ekonomik Model, sınır ticaretinde yabancı sermaye, sınır ticaretinin geliştirilmesinde serbest bölgelerin önemi, Türkiye-Suriye arasında ortak proje teklifleri, gümrük vergilerinin sınır ticaretine etkisi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı kapsamında Türkiye-İran dış ticaretinin analizi, sınır ticaretinde ödeme şekilleri ve ilgili konular tartışıldı.



Otumum Başkanı olarak benim (Prof. Dr. Salih Şimşek) ve Prof. Dr. Kemal Yıldırım, Prof. Dr. Mustafa Özer ’in görev aldığı oturumlarda Hassa Sınır Kapısı Önerisi, dış ticarette kültürlerarası iletişimin önemi, sivil toplum kuruluşlarının sınır ticaretinden beklentileri, Türkiye-Suriye dış ticaretinin incelenmesi, ortak sınır üretim ve ticaret merkezlerinin kurulması teklifi, iki ülke arasındaki ticaretin bileşimi ele alındı. Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Özçiloğlu, bildirisinde sınır ticareti uygulamasında karşılaştıkları güçlükleri özetleyip çözüm önerileri sundu.



Prof. Dr. Rıdvan Karluk, Prof. Dr. Haluk Alkan, Prof. Dr. Adnan Çelik, Prof. Dr. Tahir Akgemici, Prof. Dr. Ali Yılmaz Gemici ve Prof. Dr. Ekrem Erdem’in başkanlık yaptıkları oturumlarda insan kaçakçılığı, döviz kurlarının etkileri, kayıt dışı ekonomik faaliyetler, sınır ticaretinde haksız rekabet, teknoparkların sınır ticaretindeki rolü, sınır ticaretinde Şanlıurfa’nın rolü, Çekim Modeli yaklaşımı, yerel medya- sınır ticareti ilişkisi, Rekabet Gücü, Kilis 7 Aralık Üniversitesi ile Halep Üniversitesi Öğrencileri bazında Sınır Bölgesinde Eğitim Gören Öğrencilerin Bölge Ekonomisine katkıları ve Kaçakçılık yoluyla yaratılan sermeye konuları tartışıldı.



Kongrenin son günü 110 iştirakçi 3 otobüsle Öncüpınar Gümrük Kapısı’ndan pasaport olmadan, sadece kimlik kartlarımızla Suriye’ye geçtik. 30 seneden beri dünyanın çeşitli ülkelerinde dolaşan bir insan olarak ben, ilk defa pasaportsuz olarak bir ülkeden diğerine geçiyorum. Hayret edilecek bir husus... Gerçi bizim gurup özel izinle böyle geçti ama olsun. Bugün pasaportu olan herkes çok rahatlıkla Suriye’ye gidip gelebilir. Kilis’ten taksi dolmuşlar sefer yapıyorlar. Fiyatları çok ucuz. Benzin fiyatı Türkiye’nin yaklaşık altıda biri... Binin aracınıza, bedava yakıtla tüm Suriye’yi dolaşın ve dönün. Önümüzdeki günlerde, inşallah fırsat bulursam, ben öyle yapacağım.



Zikrettiğim Kongreyi problemsiz bir şekilde gerçekleştirip organize eden, 110 kişilik heyeti Halep Üniversitesi’ne götüren, orada gerekli organizasyonu problemsiz bir şekilde gerçekleştiren, Üniversite öğrencileri ile sohbet etme imkânı arayıp bulan, başta Sayın Rektör İsmail Güvenç ve Halep Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı Sayın Alaeddin Jabal olmak üzere İİBF Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Paksoy ve İktisat Bölüm Başkanı Yard. Doç. Dr. Taner Akçacı ile misafirlerini memnun etmek için çırpınan Bölümün tüm öğrencilerine hayran kaldım. Son zikrettiğim iki isme gayretleri için özellikle teşekkür ediyorum. Bu vesileyle şehirlerini tanıtmak için canla başla çalışan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Özçiloğlu’na da hassaten teşekkür ediyorum.



Halep seyahatimle ilgili intibalarım gelecek yazımın konusu olacak…