BAŞKENT GÜNLÜĞÜ / NECDET SİVASLI

e.mail: necdetes@mynet.com



Petrol ucuzladı ama yine pahalı

Kullanıyoruz…



Dolar’ın yükselişi ve buna bağlı olarak da petrol fiyatlarının artış

karşısında o dönemin Başbakanı Erdoğan ile Enerji Bakanı Yıldız’ın

açıklamalarında ortak nokta şöyleydi:

“Dünyada petrol fiyatları artış gösterinde biz de bunu pompalara

yansıtmak durumunda kalıyoruz. Eğer, petrol fiyatlarında düşe olursa,

bu da ucuz petrol olarak pompalara yansıtılır.”

Bugüne kadar birkaç Dolarlık ucuzlamada bile petrol fiyatlarını

pompalara yansıtanlar bu kadar düşüşe rağmen niye bu düşüşe duyarsız

kalıyorlar anlamakta zorluk çekiyoruz. Ya da bilmediğimiz bir şeyler

mi var?

Şimdi elimizde son 4 ayın petrol fiyatları ortalaması var. Buna göre 4

ayda Dolar bazında petrol fiyatları % 23 TL. Olarak % 19 oranında

ucuzladı. Buna karşılık tüketiciye yansıyan indirim ancak % 6,6 olarak

gerçekleşti. Motorindeki indirim ise ancak % 4,5’de kaldı.

Biz, konu ile ilgili yazdığımız her yazıda,”Dünyanın en pahalı

akaryakıtını kullanıyoruz” dedik. Çünkü akaryakıta gelen vergilerin

çokluğunu hepimiz biliyoruz. Zaman zaman dünya piyasalarında petrol

fiyatları yükseliyor, buna paralel olarak bizde de düzenlemelere

gidiliyor. Bir yerde bunu normal karşılıyoruz.

Ancak, bugüne baktığımızda petrol fiyatlarındaki düşüşün halen devam

ettiğini görüyoruz. Bizi yönetenler de “Düşüş olursa, bunu pompalara

yansıtırız” dediklerine göre, bu sözlerinde niye durmuyorlar? Niye

ucuzlayan petrol pompalara yansıtılmıyor? Bunu sormak ve yanıtını da

almak istemekteyiz.

Haziran 2014 tarihinde Brent petrolün varili 115 Dolara kadar

çıkmıştı. Şimdi ise ani düşüşlerle aynı petrol 88 Dolara kadar düştü.

Uzmanlar “Petroldeki düşüşler devam edecek” diyor. Dünya piyasalarında

petrol fiyatları dibe vurmuş durumda bulunuyor. O zaman ne oluyor, bir

varil petrolün fiyatı Haziran 2014’e göre % 18,5 düşmüş bulunuyor.

Görüldüğü gibi, bu ciddi bir düşüştür.

Öyle görünüyor ki, petrol fiyatları daha da düşecek.

Burada özellikle şunu vurgulamak gerekiyor:

Petrol fiyatlarındaki artış, iğneden ipliğe her şeyi etkiliyor. Tarım

ürünlerindeki artış, ulaşımdaki fiyat yüksekliği genellikle petrol

zamanlarından kaynaklanıyor. Eğer, bu ciddi düşüşler, pompalara

yansıtılırsa, piyasaların rahatlayacağı da görülecektir.

Petrol piyasalarındaki vergilerde bir değişiklik yapılmadığına göre,

ucuzlayan petrolün pompalara yansıtılmamasından doğan farklar nereye

gidiyor?

Daha düne kadar fiyatlar yükselirken açıklamalar yapanlar, fiyatlar

düşünce niye susuyor? Dünya piyasalarında ucuzlayan petrolün pompalara

yansıtılmadığını neden açıklamıyorlar?

Bir de şu var:

Dünya piyasalarında hızla düşen petrol fiyatları, diğer ülkelerde

pompa fiyatlarına anında yansıtılıyor. Birçok ülke, bizim yarı

fiyatımıza bile petrol satıyor.

Konu ile ilgili bir başka görüşümüzü de yansıtalım:

Petrol fiyatlarındaki artışı bahane ederek fiyat artırımına gidenler,

petrol ulaşım fiyatlarının düşmesinden sonra bu artışlarını

sürdürmemelidir. Bunun da sıkı biçimde takip edilmesi gerekiyor.

Örneğin, petrol fiyatlarındaki artışa paralel olarak bir ulaşım

sektörü fiyat artırmışsa, petrol fiyatındaki düşüşle bu artışı geri

almalıdır. Bu da ancak sıkı takiple mümkün olabilir. Yoksa

piyasalardaki bu durum vatandaşa yansımadıktan sonra da bir anlamı

kalmaz.

Genellikle fiyat artışlarının taşımacılık sektöründe olduğunu

gördüğümüz için bunun örneğini verdik. Diğer birçok mallarda petrol

fiyatlarının değerine göre artışların yapıldığını biliyoruz.

Nitekim geçenlerde THY Genel Müdürlüğü yetkilileri bir açıklama

yaparak “Eğer petrol fiyatlarındaki bu düşüş sürerse uçak fiyatları

ucuzlar” demişti.

Demek ki, petrol fiyatlarındaki ucuzlama pompalara yansıtılması

halinde piyasalar rahatlayacak demektir. Ard arda gelebilecek

ucuzlamanın da enflasyon rakamlarına yansıması ile bu alanda da

düşüşler görülebilir. Hayat pahalılığı hafifler.

En azından “Dünyanın en pahalı petrolünü kullanan ülke” konumundan da

birkaç basamak uzaklaşmamız da mümkün olabilir.

Şimdi, biz dünya piyasalarında hızla düşen ve düşmeye de devam edecek

gibi görünen petrol fiyatlarının en kısa zamanda pompalara

yansıtılmasını bekliyoruz. Hiç değilse yetkililer bu konuda

açıklamalar yapmalı, değerlendirmelerde bulunmalıdırlar.

e.mail: necdetbuluz@gmail.com

necdetes@mynet.com