BAŞKENT GÜNLÜĞÜ / NECDET SİVASLI

e.mail: necdees@mynet.com



IŞİD ile mücadele bir mezhep çatışmasını

ateşleyebilir mi?...



IŞİD’a karşı oluşturulan “çekirdek koalisyon”un ABD koordinatörlüğünde

başarılı olup olamayacağı tartışılırken, asıl soru gündeme taşındı.

Ortadoğu uzmanları, bu mücadelede bölgede bugüne kadar görülmemiş bir

mezhep çatışmasının başlayabileceğine dikkat çekiyorlar.

Konu ile ilgili endişelerde öne çıkan görüşleri yansıtalım:

IŞİD ile mücadelede Şiilerin konumu ise oldukça kritik durumda. Zira

İran'ın doğrudan silah ve askeri mühimmat desteği verdiği Şii milis

güçlerinin Sünni bölgelerinde ilerlemesinin ileride onarılması güç

felaketlere yol açabileceği uyarısı yapılıyor. Bir anda bölgesel

mezhep savaşına dönüşme riski taşıyan operasyonlarda Bedir Tugayları,

Çeyşil Mehdi ve Asabıl Hak gibi Şii grupların kullanılmaması

bekleniyor. Aksi durumda Sünni bölgelerde öfke patlaması

yaşanabileceği ve gruplar arasında mezhepsel çatışmalar yaşanabileceği

belirtiliyor.

Ancak Bağdat merkezi yönetimine yakın kaynaklar, İran'ın her üç

grubun da yerel harekât unsurları içinde yer alması için Savunma

Bakanlığı'na baskı kurduklarını ifade ediyor. Bu durumda Şii milis

güçlerinin Musul savaşı sonrası itibar kaybeden ve eski gücünü tamamen

yitiren Irak ordusu ile koordineli harekât etmesini planlanıyor.

IŞİD'e karşı yapıldığı söylenen savaşın Celavla veya Samawa'da

yoğunlaşması durumunda Kürtler, Şiiler ve Sünniler arasında uzun

yıllar sürecek bir iç savaşın fitilini ateşleyebileceği korkusu hakim

görünüyor.

Irak Bölgesel Yönetimi’nin bir gücü yok. Çıkabilecek olayları

önleyebilecek kapasitede görünmüyor. Zaten Irak’ta Sünni, Şii ve Kürt

grupların göründüğü gibi rahat olmadıkları da biliniyor. Zoraki

oluşturulan Hükümette görev almalarına rağmen bu grupların her an

pozisyon değiştirebileceğine de dikkat edilmesi gerekiyor.

Burada dikkat edilecek olursa, eğer bölge karışırsa, bu savaş sadece

bir mezhep çatışması değil, bölgesel güçler arasındaki savaşa da

dönüşebilir. Zaten böyle bir olasılık vardır ve fitilin ateşlenmesi

ile bu patlama yaşanabilir.

IŞİD’ı bitirme noktasına getiren Amerika ve Batı ülkeleri günün

birinde operasyon bitince çekilecekler. Bölgedeki ülkeler kaderleri

ile baş başa kalacak. En önemli ve kritik noktadaki ülkenin de Türkiye

olduğuna dikkat çekiliyor.

Biz, daha önce konu ile ilgili yazdığımız yazılarda, günün birinde

bölgemizde bir mezhep çatışmasının çıkabileceğinden endişe ettiğimizi

vurgulamıştık. Bugün gelinen noktaya baktığımızda bunun ayak seslerini

de duyar gibiyiz.

Obama, Suudi Arabistan, Katar, BEA ve diğer Körfez ülkeleri ile

koalisyon kurarak IŞİD’a karşı mücadele edecek. Burada eğer Şii’lerin

önü açılırsa Sünni Arapların tavrı bir anda değişebilir. O zaman

Obama’nın oluşturduğu bu güç bozulabilir ve dağılır. Bu da Obama

planlarının suya düşmesi anlamına gelir. Ortaya çıkacak kargaşayı

önlemek de zorlaşır.

Irak tam istikrara kavuşmamışken, şimdi Suriye’nin durumu da

tartışılıyor. IŞİD’a karşı mücadelede Suriye’nin kuzeyindeki PKK’nın

uzantısı PYD’ye bağlı YPG milislerini kara operasyonunda kullanacak

olan Amerika’nın bu bölgedeki boşluğu Kürtlerle doldurması da

bekleniyor. Böylece Kürt gruplar daha rahat edebilecekleri bir ortama

da kavuşmuş olacaklar. Bunun yanı sıra Amerika tarafından ağır

silahlarla donatılacak olan bu grupların PKK ile olan bağlantıları

Türkiye’yi rahatsız etmeyecek mi?

Konuya nereden bakacak olursak olalım karşımıza çıkan gerçek şu:

Amerika, Irak’ı işgal edip, petrol yataklarına el koyarak bunların

bekçiliği de Kuzey Irak’taki peşmergelere bırakmıştı. Bir yerde

müttefikimiz, bölgede kendi çıkarlarını korumak için harekete geçiyor.

IŞİD’ın petrol yataklarını tehdit etmesi, Erbil kapılarına dayanması

Amerika’yı harekete geçirmeye yetmiştir. Özetle, Amerika çıkarlarını

koruma peşindedir.

İkinci konu ise, İsrail’in bölgedeki güvenliğidir. Suriye ve Irak’ta

açılacak koridoru Kürtlerin doldurması ile İsrail’in güvenliği de bir

noktada sağlama alınmış olacaktır. Bunun için Suriyeli ılımlı

muhalifler ile 2 yıldır IŞİD’e karşı mücadele eden grupların bir çatı

altında toplanmasına çalışılıyor. Irak-Suriye sınırını büyük ölçüde

kontrolünde tutan IŞİD’ın buradan atılması ve bu boşluğu Amerika’nın

desteklediği grupların doldurması hedefleniyor.

Rusya’nın pozisyonu ne olur, bunu göremiyoruz. Çünkü Rusya şu anda

Kiev ile sorunlarını çözmeye çalışıyor. Sıkıntıları bitmedi. Buna

rağmen Suriye’ye olan ilgisinden bir şey eksiltmiyor ve Esad’a karşı

girişilebilecek bir operasyonun karşısında olabileceğinin mesajlarını

veriyor. Bu konuda Obama yönetimine de uyarılarda bulunuldu.

Bölgedeki durum giderek daha da karmaşık bir hal alıyor. Her zaman

söylediğimiz gibi, burada en önemli ve kritik noktadaki ülke

Türkiye’dir. Şu anda Türkiye’nin nasıl hareket edeceği tam olarak

netlik kazanmış değil. Tavrını ve hangi yönde hareket edeceğini de tam

olarak açıklamamıştır. Ancak, bizim söyleyeceğimiz şey, Türkiye

ayağını mayına basmıştır, ayağını da bu mayından kaldıramamaktadır.

e.mail: necdetbuluz@gmail.com

necdetes@mynet.com