Uluslararası politikadaki bir takım hadiselerde, hem cevabını bildiğimiz hem de büyük resmin eksik yanları olduğunu düşündüğümüz için merak etmeye devam ettiğimiz sorular vardır. Örneğin, “Ermenistan ve İsrail ekonomik durumları bakımından çok parlak tablolara sahip olmamalarına ve ayrıca bu ülkelerdeki ‘demokrasi’nin varlığı ve uygulaması da tartışmaya açık olmasına karşın, bu ülkeler Amerika Birleşik Devletleri’nin ve bazı Avrupalı ülkelerin desteğine nasıl sahip olmaktadırlar?” Bu doğrultudaki sorular, bazı gelişmeler sebebiyle Türkiye’de de sorula gelmektedir: “Fransa, 1915 Olayları ile ilgili “reddetmenin suç sayıldığı” temeline oturtulan bir yasa tasarısını nasıl gündeme getir(ebil)mektedir?” “Türkiye–İsrail ilişkileri dönem dönem gerginlik yaşasa da neden bu gerginlik ‘gibi görünmek’ten öte bir anlam ifade etmemektedir?” Ve son olarak, “neden her 24 Nisan’da Amerika Birleşik Devletleri başkanının kullanacağı kelimeleri beklemekten başka bir durum söz konusu ol(a)mamaktadır?” İfade ettiğimiz üzere, aslında bu sorular cevabını bildiğimiz (ya da en azından bildiğimizi düşündüğümüz) sorulardır. Lakin bunun yanında, resmin tamamının net olmaması ve/veya eksik olması sebebiyle cevabını merak ettiğimiz sorulardır da.

Sadece devletler üzerine kurulu bir sistemin olmadığının farkındayız, ancak aynı zamanda meydana gelen güçlüklerin ya da çıkmazların sadece devletler tarafından aşılabileceğine de inanmaya devam ediyoruz. Bu yüzden de Türkiye olarak aleyhimize işleme misyonuna sahip mekanizmaların engellenmesi için ortaya koyduğumuz çabalardan olumlu bir netice alamamaya devam ediyoruz.

Hep “potansiyellerimiz” üzerine konuşuyoruz: “genç nüfus potansiyeli”, “sahip olduğumuz muhtelif madenlerin enerji potansiyelleri” ve en nihayetinde “yurtdışındaki Türk vatandaşların potansiyeli”. Potansiyellerin büyüklüğü elbette ki inkâr edilemez. Ancak mesele potansiyelin sahaya aktarılmasına ve olumlu neticelerin alınmasına/alınabilmesine gelince, bu büyüklüğün varlığından söz etmek güç olmaktadır.

Konumuz bağlamında, 100’den fazla ülkede Türk vatandaşlarının yaşadığı, özellikle Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerinde bu dağılımın yoğun olduğu bilinmektedir. Ayrıca yine bu bağlamda Amerika’da güçlü bir Türk lobisinin olduğu (tartışmaya açık olmakla birlikte) son dönemde dile getirilen hususlardan olmaktadır.

Bu hususlar ışığında, dünden bugüne yaşanan temel bir takım gelişmeleri de göz önüne aldığımızda, başta yakın çevre olmak üzere, etkin ve etkili bir Türk lobisinin varlığına duyulan ihtiyacın (hatta zaruretin) günbegün arttığına şahit olunmaktadır: Yarım asrı aşan sevdamızda halen Avrupa Birliği’ne meramımızı anlatamamaktayız. Her 24 Nisan’da Amerika’dan gelecek hayati kelimeleri beklemeye devam etmekteyiz. 1915 Olayları ile Fransa örneğindeki gibi bir girişimin engellenmesi için neticeye odaklı adımlar atamamaktayız. Son dönemde Suriye’de yaşanan gelişmelerde etkin ve etkili olmaya çalışsak da 5 büyüğün (fakat özellikle ABD, Rusya ve Çin’in) politikaları üzerine kurgulanmış Suriye için kendi lehimize ve bölge lehine ciddi bir değişime girişememekte ya da ortak olamamaktayız… Bu ve buna benzer örnekleri çoğaltabilmemiz mümkündür. Fakat sonuçta yine aynı yere gelinecektir: yakın çevremiz başta olmak üzere ve ardından Avrupa ve Amerika’da etkin ve etkili Türk lobisinin varlığına duyulan ihtiyaç/zaruret.

Bunun için öncelikle uluslararası ilişkilerdeki yegane aktörün en nihayetinde devlet olduğu algısının ortadan kaldırılması lazımdır. Hükümetler arası, Devlet–dışı gibi çeşitli biçimlerde ayrılan diğer aktörlerin varlıklarının; olayların ortaya çıkması, gelişmesi ve sonlanması gibi süreçlerde devletlerden bile daha etkili oldukları gerçeği göz ardı edilmemelidir. Lakin göz ardı edilmemesi gereken bir başka gerçek ise, lobicilik faaliyetinin mevcut olabilmesinde, tutarlı ve etkin devlet politikalarına duyulan ihtiyaçtır. Milyonlarla ifade edilen yurtdışındaki Türk vatandaşlarının ortak bir hedef çerçevesinde toplanması ve bu koordinasyonun yine belli amaçlar çerçevesinde devlet öngörüsü ve desteği ile sağlanması gerekmektedir.

Şayet bu alanda da yüksek “potansiyel”imizi, sonuca odaklı bir biçimde hayata geçirmeyi başaramaz isek, Ortadoğu’dan Avrupa’ya, Amerika’dan Asya’ya yaşanan ve Türkiye’yi de bizatihi ilgilendiren hadiselerde beklenen/alınması gereken sonuçları alamamaya devam etmemiz sürpriz olmayacaktır.