Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Tarabya’ da meşhur bir kuruyemişçi dükkanından satın alması ile ismini sıkça duyduk. Son zamanlarda diyet için kullanılıyor ve pek çoğu Sağlık Bakanlığından onayı yok. Tarım Bakanlığından onaylı olması insan sağlığında zararlara yol açmayacağı anlamına gelmemektedir. Ne var ki sağlığını göz ardı eden pek çok insanımız bu gerçeği göz ardı etmektedir. Zayıflamak için kullanılan Altın Çilek’in tarım için öneminden bahsetmekte yarar var.

Tarımsal Özellikleri

Altın Çilek’in ünü Orta ve Güney Amerika, İsrail’de yaygın olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde yetiştiriciliği kısmen de olsa yapılmaktadır. Ortası kahverengi olan sarı çiçeklere sahip bir bitkidir. Aynı ismi taşıyan meyvesi ise olgunlaştıktan sonra sarımtırak rengini almaktadır. Bu meyve birçok toprak tipinde yetişmekle birlikte en önemli özelliği çorak topraklarda da verim verebilmesidir. Büyüme aşamasında suya normalden fazla gereksinim duyar. Bitki olarak çok kırılgan ve hassas bir yapıya sahiptir. Tohumlama işlemi ise çekirdekleri sayesinde yapılır.

Çok sayıda kökçükleri olan, yaklaşık 1-1,5 metre boyunda daha olan, çoğunlukla yerde örtücü şeklinde, kışın kuruyan, ilkbaharda tekrar yerden çıkan dik gövdeli otsu bir bitkidir. Yapraklar saplı, 4-15 cm oval veya baklava dilimi şeklinde düzensiz ve sivri uçludur. Yaprak ayası çıplaktır. Çiçekler uzun saplıdır ve yaprak koltuklarında oluşur. Meyve turuncu renkte ve üzümsü yapıda olup, portakal sarısı, kağıtsı kapalı bir torba içinde bulunur. Orman içleri, akarsu kıyıları ve kültür alanlarında bitki doğal olarak çoğalma olanağı bulur. Yarı güneşli, gölgeli ortamlarda iyi gelişir. Yazın gelişimi için sulamak gerekir.

Besin Değeri

100 gram taze Altın Çilek’te 0.054 gram Protein, 0.16 gram Yağ, 4.9 gram Lif, 8 miligram Kalsiyum, 55.3 miligram Fosfor, 1.23 miligram Demir, 1.613 miligram Karoten, 0.101 miligram vitamin B1, 0.032 miligram vitamin B2, 1.73 miligram vitamin B3, 43.0 miligram vitamin C bulunmaktadır.

Ekonomik Değeri

Ürünün yurtiçinde fazla talebi yoktur. Özellikle lüks oteller ve lokantalar tarafından talep edilmektedir. Mevcut durumda meyvenin hem ithalatı yapılmakta hem de yurt içinde üretilmektedir. Özellikle Kolombiya And Dağlarında üretilen meyveler, sahip olduğu kendine has koku, renk, parlaklık ve aroma nedeni ile daha fazla rağbet görmektedir. Peru, Zimbabwe, Malezya, Çin, Kenya, Karayipler, Kosta Rica, Ekvator, Bolivya ve Güney Afrika diğer önemli üretici ülkelerdir.

İthalat yapan ülkeler ise özellikle A.B.D. ve Avrupa ülkeleridir. Avrupa ülkeleri içinde en fazla ithalatı ise Almanya, Hollanda, İngiltere ve Fransa yapmaktadır. Bu ülkelerde, Kolombiya pazarın hakimi durumundadır. Meyvenin FOB fiyatları Avrupa’da 5-9 Euro civarındadır. Ülkemize bitkinin küçük miktarlarda ithali yapılmaktadır. İthalatın küçük partiler halinde yapılması, yüksek vergisi ve yüksek kar marjı nedeni ile ithal Altın Çilek meyvesinin kilosu ülkemizde yaklaşık olarak 120-175 TL den satılmaktadır.



Ayşe ALTAY