Bu gün İğdırın Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyət daşıdığını bundan başqa Azərbaycan və Türkiyəni birləşdirən quru yol olduğunu bilirik. İğdır təkcə sərhəd şəhəri yox həmdə türk dünyasının ən önəmli şəhərlərindən biridir. Son vaxtlar İğdırla bağlı yaxşı xəbərlər almırıq. Bu yaxınlarda Hollandiyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Türk Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri İlhan Aşkın iğdırda yaşanan hadisələrlə bağlı Azərbaycan Respublikasının prezidenti cənab İlham Əliyeva müraciət edib.Hal hazırda İğdırda baş verən ictimai-siyasi və sosial demokrafik durumla bağlı sualların cavabını almaq üçün İğdır türkü olan Ankarada fəaliyyət göstərən Türkiyə Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin TÜRKSAM Başqanı siyasi ekspert Sinan Oğan’a müracət edək.

1)Sinan bəy ilk öncə sizi salamlayiram ilk sualımıza ondan başlayaq ki, bu gün İğdırda nələr baş verir bu haqda Azərbaycan içtimaiyyətini məlumatlandırmağınızı istərdik?

Öncelikle Iğdırın Azerbaycan için stratejik ehemmiyetinden danışmak lazımdır. Iğdırın Azerbaycan için ehemmiyetini anlamak bakımından Azerbaycan-Ermenistan Savaşı sırasında Blakadada kalan Nahçivan için Iğdırın adeta bir nefes borusu vazifesini gördüğünü hatırlamak yeterlidir. Bugün unutmamak lazımdır ki, Iğdır Türkiye’nin 3 ülkeyle sınırı olan tek şehridir. Iğdır Türkiye’nin Türk dünyasına açılan kapısıdır. Aynı şekilde Iğdır Azerbaycan’ın ve Nahçivan’ın Türkiye ve dünyaya açılan kapısıdır. Iğdır Türkiye’de Azeri Türklerinin meskun bir şekilde yaşadığı tek ildir. 1990 yılında Rus tankları Azerbaycan’a girdiğinde ilk itiraz sesleri Iğdırdan gelmişti. Karabağ Savaşında bir çok Iğdırlı genç bizzat savaşmıştır. Bu sebeple Iğdır çok önemlidir.

2) İğdırda Azərbaycan türkləri tarix boyu böyük nüfuza malik olublar bəs bu gün nələr baş verdi ki, onlar nüfuzlarını itirməyə başladılar? Siz vəziyyətin bu duruma gəlməsində azərbaycan əsilli siyasətçilərin günahını görürünüzmü?

Iğdır yıllardan beridir Azerbaycan Türklerinin çoğunlukta yaşadığı bir şehirdi. Ancak son yıllarda Iğdıra dışarıdan çok fazla miktarda göç almıştır. Bu göç Iğdırda nüfus dengesini bozmuştur. Şimdi bazı çevreler ve bölge ülkelerinin Iğdır üzerinde hesapları olduğunu görmekteyiz. Öncelikle Türkiye ile Türk dünyası arasındaki tek sınır şehrinde nüfus yapısı ve yönetimi ele geçirilmek istenmektedir. Bu sağlandıktan sonra Iğdırın yönü Azerbaycandan çevrilerek Ermenistana doğru çevrilmek istenmektedir. Kars belediyesinde yaşanan örnekler göz önündedir. Kars belediyesi Kürt kökenli bir yönetimin eline geçtikten sonra Kars şehri Azerbaycan’dan ziyade Ermenistan ile ilişkiler kurmaya başlanmıştır. Şimdi Türkiye’de Ermenistan ile sınrıların açılması için Iğdır’da Ermenilere sempati ile bakan bir yönetime ihtiyaç duymaktadırlar. Bunun için de azeriler yerine Kürtler getirilmek istenmektedir. Aslında Iğdırda Azeri Türkleri ile yerli Kürtler arasında herhangi bir sorun yoktur ve yıllardır beraber yaşamaktadırlar. Ancak şimdi dışarıdan gelen ve PKK terör örgütüne sempati ile bakanlar Iğdırı ele geçirmeye çalışmaktadırlar. Bunun için de maalesef Azeri Türklerinden istifade edilmektedir. Iki dönem Iğdırda Milliyetçi Hareket Partisinden belediye başkanı seçilen Nurettin Aras şimdi AKP’den aday olmak istemektedir. Bunun gerçekleşmesi durumunda Iğdırda Azeri kesimin oyları bölünecek ve PKK’ya yakınlığı ile bilinen DTP’nin adayı seçimi kazanacaktır. Nurettin Aras AKP’den aday olmak için Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in adından istifade etmektedir. Güya ki, İlham Aliyev onun aday olması için Başbakan Erdoğan’dan ricada bulunmuştur. Ancak biz bilirk ki Azeri Türklerinin burada itirmesine sebep olacak bu addımı Cenap Prezident İlham Aliyev hiçbir zaman istemez.

3) Siz bir neçə gün bundan öncə iğdırın içtimai siyasi və sosial durumu ilə bağlı analitik məqalə yazmısınız orada demək olar ki,hal hazırda və gələcəkdə baş verə biləcək hadisələrın proqnozunu vermisiniz. Bu gün həqiqətənmi İğdırda siz yazdığınız kimi vəziyyət kritik həddə çatıb?

Bu seçimler Iğdırın talehini belirleyecek seçimlerdir. Iğdırda veziyet çok gergindir. Iğdırın itirilmesi demek Azerbaycan’ın ve Türk dünyasının itirilmesi demektir. Azerbaycanın, Azerbaycan türklerinin, Azerbaycan prezidentinin Iğdırdaki problemlerle ilgilenmesi, Iğdıra kömek etmesi laızmdır.

4) Qarşıdan bələdiyyə secimləri gəlir və keçən ay iğdırda olarkən insanlarla ünsiyyət zamanı bizim secimlərlə bağlı sualımıza yerli əhali belə cavab verirdilər ki, azərbaycan türkləri arasında vahid namizəd məsələsi öz həllini tapmayıb, necə düşünürsüz ola bilərmi ki, bu faktor kürd əsilli namizədlərin qələbə qazanmasında rol oynasın?

Azeri türklerinin oylarının bölünmesi kürt esilli namizedlerin gelebe çalmasına sebebp olacagdır. Bu ise Kars senaryosunun tekrarlanması demektir. Ermeniler ile PKK yandaşlarının yakın emekdaşlıg ettiğini bilirik. Bugün erivanda PKK terör örgütünün büroları faaliyet gösterir. Ermeniler Dağlık Karabağa Kürt ehali yerleşdirirler. İstenilen hadise bundan ibarettir ki, Dağlık Karabağdan Kuzey Iraka Erbile kadar bir Ermeni-Kürt xetti çekilmek istenir. Azerbaycan Türkleri bu oyunu pozmalıdır. Bunun için Azerbaycanlı kardeşlerimiz Azeri Türklerinin oylarını bölenlere öz sözünü demelidir. Bunların Azerbaycanla ticari elageleri vardır. Onları başasalmag lazımdır ki eğer Azerbaycan’ın ve Iğdırın zererine olan işlerin içerisinde olursa o zaman bunların Azerbaycandaki işleri zerer görebiler. O zaaman bu oyları bölenlerin outurup düşünmeleri sağlanabilir.

5) Əgər secimlərdə kürd əsilli namizədin qələbə qazanarsa,PKK terror örgütünü bölgədə aktivliyinə səbəb ola bilərmi və bu amilin gələcəkdə Azərbaycana hər hansı bir təsirləri ilə bağlı fikirləriniz bilmək istərdik.Cünki bir şeyi unutmaq olmaz ki,bölgə həssas bir yerdə yerləşir.

Yukarıda da ifade ettiğim gibi AzeriTürkleri bu seçimi kaybederse eslinde Azerbaycan kaybedecektir ve bölgede PKK’nın feallığı artacaktır. PKK terörö örgütü mensupları AKP’nin kürt adaylarını tehdit edip onların AKP’den anmized olmasına engel oldular. Bunda da Kürt oyların bölünmesini engellemek için yaptılar. Kürtler şimdi AKP’den aday olmadılar ve bir tek DTP’den aday oldular. Demeli onların oyları bölünmeyiptir. Azerilere baktığımız zaman MHP, AKP, CHP, ANAP, DP ve diğer partilerin hepsinin adayları Azerbaycan Türküdür. Dolayısıyla da oyların bölünmesi sözkonusudur. Oylar bölünürse Azeri türkleri kaybedecektir.

6) Bəzi insanlar belə bir fikir işlədirlər ki,Azərbaycan iğdırda kecirilən secimlərdə kənarda qalmamalıdır axı bir şeyi nəzərdən qaçırmaq olmaz ki,iğdır türkiyə dövlətinin ərazisidir.Azərbaycanın secimlərə müdaxilə etməsi sabah belə bir fikirin ortaya cıxarda bilər ki,Azərbaycan Türkiyənin daxili işinə qarışır.Bir strateji mərkəzin rəhbəri kimi sizin bu haqda düşüncələrinizi bilmək istərdik?

Iğdır Türkiye ile Azerbaycan arasında bir köprüdür. Siz elbette ki size gelen köprünün taleyi ile ilgilenmek zorundasınız. Yoksa bu köprü yıkılabilir. Azerbaycan’ın açıkça gelip Iğdırda siyaset yapmasına gerek yoktur. Sadece Prezidentin adından istifade edenlere lazımı meslehetlerin verilmesi laızmdır ki onlar Azeri tüklerinin oylarını bölmesinler.

Sonda Sinan bəy sizə öz təşəkkürümüzü bildiririk ki,vacib və əhəmiyyat daşıyan məsələlərlə bağlı sualları cavablandırdığınıza görə.

Bu fırsattan istifade ederek bütün Azerbaycanlı kardeşlerimizie saygı ve selamlarımı gönderiyorum. Nasıl ki Karabağ, nasıl ki, Hocalı bizim meselemizse, Iğdır da sizin meseleniz olmalıdır. Azerbaycan’ın geleceği için Azerbaycan Türkleri Iğdırın geleceğine bigane kalmamalıdırlar. Başta Cenap prezident olmak üzere bütün Azerbaycan Türklerini Iğdıra davet ediyorum. 1991’de 1992’de Nahçivanın nefes borusu Iğdır olmuştu. Bunu en iyi bilenlerden birisi de o dönem Nahçivanda yaayan Iğdıra tez tez gelen Cenap Prezidentdir. Şimdi Iğdırın nefes borusu olmak görevidir.