Sevgili okurlarım;

Bilgisayar sözcüğü, İngilizce’deki Computer sözcüğünün dilimizdeki karşılığıdır. Computer sözcüğü de yine İngilizce Compute fiilinden türetilmiş olup, hesaplamak, hesap etmek anlamlarına gelmektedir. Demek ki kompüter de hesap eden, hesaplayan, hesaplayıcı anlamlarına gelmekte.

Şimdi kırk yaşlarında olanlar çok iyi hatırlarlar. Televizyonların siyah-beyaz ve tek kanal olduğu dönemlerde Uzay Yolu, Uzay 1999 isimli kurgubilim dizileri vardı. O dizilerde koca koca gardırop misali kompüterler göze çarpardı. İşte o kompüterler küçüle küçüle PDA adı verilen cep bilgisayarlarına dönüşerek, ceplerimize ve çantalarımıza kadar girdiler.

Bu kompüterler sadece hesap işi yapmamaktalar. Gerek internet yoluyla elde ettiğimiz ve gerekse kendi ürettiğimiz nice veriyi; tatil fotoğraflarımızı, beğendiğimiz resimleri, şiirleri, makaleleri, kendi yazdığımız yazılarımızı, hesap dosyalarımızı ve benzerlerini hep kompüterlerimizde saklamaktayız. (Bu arada, neden ısrarla kompüter dediğimi ve bilgisayar sözcüğünü kullanmaktan sakındığımı aşağıdaki satırlardan anlayacaksınız).

Çalışma masamızda yer alan klasörlerdeki belgelerimizi, kendimize göre belirlediğimiz bir düzene göre yerleştirilmekteyiz. Karışmaması ve aradığımızda kolaylıkla bulunabilmesi için elektrik faturalarını, su faturalarını, aidat makbuzlarını, beğenerek biriktirdiğimiz şiirleri, gazetelerden beğenerek kestiğimiz makaleleri başka başka dosyalara nasıl yerleştiriyorsak aynı şeyi kompüterlerde de yapmaktayız. Word dosyaları, Excel dosyaları, resim dosyaları, fotoğraflarımız, müzik dosyaları gibi dosyalarımızın hepsini başka başka klasörlerde saklamaktayız. Yani elimizdeki her veriyi, farklı klasörlerde derlemekteyiz.

Bakınız, yukarıda derlemek fiilini kullandım. Bilgi, sayılabilen bir şey değildir. Kompüterin görevi bilgileri, bir bilgi, iki bilgi, üç bilgi diye saymak değildir ki. O zaman neden dilimize bilgisayar gibi bir saçma sözcük kazandırıldı anlayabilmiş değilim. Keşke kompüter sözcüğünü dilimize bilgiderler olarak çevirebilmiş olsaydık. Çünkü bu isim, kompüterin yaptığı işi bütünüyle kapsamaktadır. Yani kompüterin asıl görevi, bilgilerimizi sınıf sınıf derlemek, saklamak ve istendiğinde kolayca ulaşılmasını sağlamaktır.

Kompüterleri bırakın, artık cep telefonları ve kol saatleri bile hesap makinesi özelliğini taşımaktalar. Ayrıca gözden kaçırılmaması gereken nokta, günümüzün gelişmiş kompüterlerinin hesap yapmaktan başka işlere de yaradığı olmalı. Örneğin; yoğun olarak yazı yazmak ve yazılarımızı saklamak, oyun oynamak, internette gezinmek, çektiğimiz fotoğrafların üzerinde düzeltmeler yapmak, mimari projeler üretmek ve sohbet etmek gibi.

“Bilgisayar sözcüğünü bırakıp da bilgiderler sözcüğünü kullanalım” demiyorum. Amacım, Türkçe sözcük türetme kurallarını iyi bilmek ve akla uygun sözcük türetmek gerektiğini vurgulamaktı. Sağlıcakla kalın.