Sarıabalı Köyü, Avşarların Karahacılı aşiretine mensup Yörükler tarafından kurulmuştur. Hacı Osman adlı bir beyin öncülüğünde Horasan”dan (İran) çıkarak, Erzurum üzerinden Isparta”ya gelindiği; bu dönemde, aşiretin 12 oba, 18 bin çadır ve 36 bin nüfustan oluştuğu rivayet edilmektedir. Yörede hüküm süren, Hamitoğlu adlı bir beyliği ortadan kaldırıp, bölgeye hâkim olunmuştur. Osmanlı, “beylik mührü” takdim ederek, beyliği tanımıştır. Bilinen ilk bey Sehli(k)oğlu Veli Bey olup, Şarkîkaraağaç”ın Beyköyü beyliğin ilk merkezidir. Sonradan Ayas Çiftliği satın alınarak oraya yerleşilmiştir.



Karahacılılar, Avşarların en kalabalık aşiretlerinden biridir. Prof. Faruk Sümer”e göre aşiretten ilk kez Akkoyunlu Devleti”nin kurucu aşiretlerinden biri olarak bahsedilmektedir. Yine Çaldıran Savaşında Şah İsmail”in ordusunun bir kanadı, Karahacılı Aşiretinden Mehmet Han”ın kumandası altındadır. Avşarların, Osmanlı”ya karşı ayaklanmaları üzerine Karahacılılar da zorunlu göç ve iskâna tabi tutularak yurdun dört bir yanına dağıtılmıştır. Bugün Türkiye başta olmak üzere İran, Azerbaycan, Nahçıvan, Irak, Suriye ve Kıbrıs”ta aşirete mensup insanlar yaşamaktadır. Isparta, Burdur, Afyon, Kütahya, Aydın, Antalya, Mersin, Adana, Osmaniye, Konya, Nevşehir, Kırıkkale, Yozgat, Kayseri, Erzurum, Ağrı, Kars, Iğdır, Adıyaman, Diyarbakır gibi iller Karahacılıların yoğun olarak iskan edildiği yerlerdir. Dadaloğlu da Karahacılı aşiretine mensup bir halk ozanımızdır.



Aşiret, Isparta”dan Beyşehir”e kadar uzanan ve Aliefendi yaylası olarak da geçen; Ayas Çiftliği, Çataloluk, Anamas, İslibucak, Körmenlik, Gökova, İndirme, Melikler, Çamurluk, Dumanlı gibi birçok yerleşim birimini kapsayan yörede tutunabilmek için büyük mücadeleler vermiştir. Zaman zaman parayla toprak satın alma yoluna da gidilmiştir. Bu süreçte aşiretin bir kısmı Bolu taraflarına sürülmüş, bu insanlar daha sonra Polatlı”ya bağlı Sarıaba (Sarıoba) köyünü kurmuşlardır. Bir kısım aileler Adana”ya göç etmiştir. Bugün Adana”da Sehlikoğulları adında bir aile hâlâ varlığını sürdürmekte olup, Kozan”da Kuva-yı Milliye hareketini bu aileden Sehlikoğlu Hasan Efendi başlatmıştır. Dahası Hasan Efendinin Ekim 1919”da Sivas”ta Mustafa Kemal ile görüştüğü ve savaştan sonra bizzat Atatürk”ün imzasını taşıyan bir İstiklâl madalyası ile ödüllendirildiği de sabittir. Kıbrıs”ın fethi ile birlikte, adaya yerleştirilenler de yine Karahacılılardır. Yine Beyşehir gölü yakınlarında Sarıabalı köyü adında bir yerleşim yeri daha vardır. Yayladaki mücadeleler sırasında Karahacılı Osman Bey”in oğlu Veli Bey atıyla giderken hasımlarının kurduğu pusuda hayatını kaybetmiştir. 1800”lü yıllarda Sarıabalıların öncülüğünde Kaldırıcılar, Hacıhamzalı, Hümmetli, Hacıheseli, Eskiyörük, Solaklı, Honamlı, Çöngüşlü gibi obalar Serik ovasına inmeye başlarlar. Köprüçay ile Aksu Irmağı arasında dağların eteklerine yerleşirler. Karahacılı (Sarıabalı) Beyliği, Serik”te de devam eder. 1875 tarihli Konya Vilayet Salnamesine göre Serik”e yerleşen aşiretin 311 hane ve 1157 nüfustan oluştuğu; aşiretin hanedan kolu olan Sarıabalı obasının ise 139 hane ve 287”si kadın, 169”u erkek, toplam 456 kişi olduğu sabittir. Beylik mührü Sehli(k)oğlu Veli Bey”den başlayıp, sırasıyla

-babadan oğula- Osman Bey, Veli Bey, Reşit Bey, Yusuf Bey, Dolu Bey olarak devam etmiş ve Cumhuriyetin ilanıyla birlikte beylik fiilen son bulmuştur. Osmanlı adına vergi toplama, askerlik işlemlerini yerine getirme, kadılık görevini ifa etme gibi görevler Sarıabalılar tarafından yerine getirilmiştir. Misal aşirete mensup Yusuf Kadı uzun yıllar Serik kadılığı yapmıştır. Köy halkının Şarkîkaraağaç, Yenişarbademli, Kesme, Beyşehir, Polatlı ve Kozan”daki bazı topluluklarla yakın akrabalığı bulunmaktadır.



1928”de yapılan idari düzenlemeler ile obaların her biri birer köy hüviyeti kazanmış ve Beyliğin hanedan kolu olan Sarıabalı obası Sarıabalı Köyü olarak kayıtlara geçmiştir. Köyün sınırları Serik”ten başlar ve Belkıs, Köprüçay, Akbaş, Deniztepesi ve Üründü diye devam eder. Alan olarak Serik”in en büyük köylerinden biridir. İlçeye12 km. İle 50 km. olan köyün rakımı 50 m.dir. Nüfusu 557”si erkek, 687”si kadın olmak üzere toplam 1314”tür. İlk ilkokul 1954 yılında açılmıştır. Köyde halen iki Birleştirilmiş Sınıflı İlköğretim Okulu ve 5 cami hizmet vermektedir. Aşiretin kalabalık olması nedeniyle Manavgat Irmağı ile Köprüçay arasında hüküm sürmüş olan Tugaylardan Kilimli satın alınarak obanın bir kısmı oraya yerleşmiştir.1934”de köyün güneyini boydan boya çevreleyen ve yarı bataklık halde bulunan Karagöl ıslah edilerek tarıma açılmıştır. Yine bu yıllarda Herdem Mahallesi Bucakköy”den satın alınmıştır. Bunu Kürüş, Belkıs vb. yerlere yapılan göçler izlemiştir. 1967”de Sulama Barajı faaliyete geçmiştir. 1979”da köy elektriğe kavuşmuştur. 2005 yılında sulama kanaları hizmete sokularak, köy topraklarının tamamına yakını sulu tarım imkânına kavuşturulmuştur.



Sarıabalı adı, Karahacılı Beyi”nin çocuklarından birinin sarı renkli aba giymesi ve insanların Bey”in bu çocuğundan bahsederken “Sarı Abalı” diye söz etmesinden türemiştir. Sonrasında da halk arasında söylenen Sarı Abalı”nın çocukları, Hacı Hamza”nın çocukları gibi söylemler oba ismi olmuştur. Sarıabalıların boyları ortalamanın üzerinde, yüzleri uzunca ve elmacıkları barizdir. Burunları oldukça ince, cilt renkleri açık ve buğday rengidir. Gözleri küçük ve yarı çekiktir. Dil olarak bölgedeki diğer Yörüklerden ayrılırlar. Türkçe”nin büyük ve küçük ünlü uyumu kuralına uygun kibar bir Yörük şivesi kullanırlar. Köyün erkeklerinin av ve güreş merakına kadınların elişi uğraşısı eşlik eder. Köy halkı millî konularda oldukça duyarlıdır. Misal Çanakkale”ye gidip dönmeyenlerin listesi Yusuf Bey oğlu Süleyman, Hacı Osman oğlu Mustafa, Osman oğlu Mehmet, Durmuş oğlu Mulla (Molla) Ahmet, Hüseyin oğlu İbrahim, Kara Nebi oğlu Koca Ahmet… diye uzayıp gider. Aşirete mensup Pepe Efe”nin, Yörük Ali Efe ile güç birliği yaparak Kuva-yı Milliye hareketine katıldığı anlatılmaktadır. Yine köyün gençlerinden Âdem Küçükkavradım Güneydoğu”da şehit olmuştur. Kahvehanesi bulunmayan ender köylerden biridir. Köy halkı arasında içki, sigara, kumar gibi kötü alışkanlıklar yaygın değildir. Sarıabalıların haksızlığa gelemeyen, çabuk parlayan, hırslı, inatçı, kavgacı bir yapıları vardır. Bununla birlikte oldukça misafirperver ve dost canlısı insanlardır. Aile kavramına ve hısım-akrabalığa çok önem verirler. Okumaya karşı ilgi büyüktür. Neredeyse her evden bir üniversite mezunu çıkmıştır. En gözde meslek öğretmenliktir. Buna rağmen köyde sekiz yıllık bir ilköğretim okulu bulunmamaktadır. Köyde iktisadi hayat oldukça canlıdır. Köyden çıkan memur ve esnaf sayısı da oldukça fazladır. Tarım, hayvancılık, turizm başlıca geçim kaynaklarıdır. Tarihi Aspendos kentinin su ihtiyacını karşılayan su kemerlerinin kalıntılarının bir bölümü köyün sınırları içinde bulunmaktadır. Köye sınırları içinde bulunan Köprüçay mesire alanı özellikle yaz aylarında büyük rağbet görmektedir. Sarıabalılar Side, Belek gibi turistik beldelere gidip işyerleri açarak ilçe halkına da öncülük etmişlerdir.





Aziz Dolu Atabey

Serik–03.05.2010

azizdolu.blogcu.com