Ekonomideki kötü gidişe, sayıları her geçen gün artan işsizleri de eklediğimizde önümüzdeki günlerde daha çok sıkıntılar yaşayabileceğimiz ortaya çıkıyor.

Geçenlerde ekonomi ilgili yazdığımız bir yazıda “Ekonomimiz ne durumda?” diye sormuş ve ardından aran işsizler ordusunun da ekonomiyi olumsuz etkilediğine değinmiştik.

Bugün, işsizlik konusunu biraz daha açacağız.

Ekonomide "en kötü geride kaldı" deniliyordu. Ancak son gelen haberler bunu çürüyor. İşsizlik her geçen ay daha fazla bir şekilde artıyor. Uzmanlar gelen TUİK verilerinin geçtiğimiz aylara ait olduğunu, bu verilerin özellikle sonbahar döneminde çok daha sert bir şekilde yükseleceğini belirtiyorlar.

Gerçekçi olmak ve doğruları bulmak durumundayız.

Türkiye’de işsizliğin artmasında en büyük neden nüfusun giderek artması, istihdam yaratacak yatırımların olmamasıdır. Kaldı ki, son rakamlarişsizlikte son 20 yılın zirvesinde olduğumuzu da gösteriyor.

TÜİK tarafından verilen rakamlar ve değerlendirmeler resmi rakamlar olarak değerlendirildiğinden biz de bu rakamlar üzerinden gideceğiz.

Şimdi, önce son verileri ve işsizlik konusundaki değerlendirmeleri görelim:

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 266 bin kişi artarak 3 milyon 670 bin kişi oldu.

İşsizlik oranı 0,5 puanlık artış ile %11,1 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,4 puanlık artış ile %13,2 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 0,2 puanlık artış ile %20,8 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,6 puanlık artış ile %11,4 olarak gerçekleşti.

İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 490 bin kişi artarak 29 milyon 318 bin kişi, istihdam oranı ise 0,3 puanlık artış ile %48,3 oldu.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 256 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 745 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %19,4’ü tarım, %19,5’i sanayi, %7,1’i inşaat, %54’ü ise hizmet sektöründe yer aldı.

Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,3 puan, inşaat sektörünün payı 0,8 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,6 puan, hizmet sektörünün payı 1,4 puan arttı.

İşgücü 2018 yılı Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 756 bin kişi artarak 32 milyon 989 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,6 puan artarak %54,3 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık artışla %74,1, kadınlarda da 0,6 puanlık artışla %34,9 olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmamış temel işgücü göstergeleri, Ağustos 2017, Ağustos 2018

Ağustos 2018 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan azalarak %34 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,1 puan azalarak %22,1 oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın derlediği verilere göre, 2018 yılı III. döneminde toplam kamu istihdamı 2017 yılının aynı dönemine göre %20,2 oranında artarak 4 milyon 296 bin kişi oldu. Bu artışta, daha önce kamu istihdamında yer almayan taşeronların kamu çalışanı statüsüne (sürekli işçi) geçmesi etkili oldu.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 151 bin kişi artarak 28 milyon 891 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,2 puan artarak %47,6 oldu.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 57 bin kişi artarak 3 milyon 627 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,2 puan artarak %11,2 oldu.

Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,3 puan artarak %53,5 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, sanayi sektöründe 27 bin, inşaat sektöründe 4 bin, hizmet sektöründe 156 bin kişi artarken, tarım sektöründe 36 bin kişi azaldı.

Görüldüğü gibi Türkiye’nin en büyük sorunlarından birisi de giderek artan işsizliktir.

İşsizlik konusu çözülemezse sosyal barış yara alır. Huzursuzluk ve ekonomiye olan olumsuzluklar daha da artar. Geçinme sıkıntısı içine düşenler çoğalır.

Geçici önlemlerle işsizliğe çözüm bugüne kadar bir fayda sağlamadı. Köklü ve kalıcı çözümlerin mutlaka üretilmesi gerekiyor.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz