Başkent Günlüğü / Necdet Buluz

e.mail: necdetes@mynet.com



Enflasyon tırmanırken…



Aylar öncesi, Dolar’da durdurulmayan bir yükseliş oldu. Bu, piyasalarda endişe yarattı. Ancak, gerek Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerek Başbakan Yıldırım ve gerekse ekonomi kurmayları “Ekonomimiz sağlam, endişe edilecek bir şey yok. Her şey yolunda “açıklamalarını yaptı.

Hatta, “Dolar’a, Euro’ya yatırım yapanların eli yanar. Dövize yatırım yapanlar pişman olacak” denildi. Elinde döviz olanların dövizlerini bozdurması çağrıları yapıldı. Döviz bürolarının önünde poz vererek döviz bozduranlar oldu.

Ekonomistler, yaptıkları açıklamalarda Türk ekonomisinin iyi olmadığını, suni önlemlerle de ekonominin düzelmesinin mümkün olamayacağını söylediler. “Bugün Dolar’daki artışın ekonomimize etkileri birkaç ay sonra kendisini gösterir” dediler.

Pahalılık, ardından enflasyondaki artış adım adım geldi. Çarşı-pazara ateş düştü. Petrol ve ürünlerine yapılan her zam, kısa zamanda kendisini gösterdi. Piyasalarda bunun etkileri de görüldü.

Sonunda Mart ayına geldik ve Şubat ayı enflasyon beklentileri açıklandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, şubat ayı enflasyonu beklentilerin üzerinde yükselerek yüzde 0,81 artış kaydetti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 1,26 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 10,13, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 15,36 oldu. Yüzde 10,13 seviyesine ulaşan enflasyon verisi son 5 yılın en yüksek seviyesi olarak kayıtlara geçti.

Zaten daha önce Maliye Bakanı Naci Ağbal, yaptığı açıklamada “Yılın ilk aylarında enflasyon yüksek çıkabilir” demişti.

Şubat ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 7,88, yurt içi üretici fiyatları yüzde 5,87 arttı. TÜFE, şubatta bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 3,29, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,13 yükseldi. Yİ-ÜFE ise 2016 yılının aralık ayına göre yüzde 5,29, geçen yılın aynı ayına kıyasla da yüzde 15,36 artmış oldu.

Peki, piyasaların enflasyon beklentisi neydi, kısaca buna da bakalım:

AA Finans'ın gerçekleştirdiği ankete göre ekonomistler, şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 0,40 artmasını bekliyordu. Ekonomistlerin şubat ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 0,40) göre, bir önceki ay yüzde 9,22 olan yıllık enflasyonun, yüzde 9,68'e yükseleceği hesaplanıyor.

Reuters'ın 15 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre, aylık TÜFE değişim beklentileri yüzde 0.14 düşüş ile yüzde 0.6 artış bandında yer alıyor. Aylık verilerin Reuters anketinde yer alan beklentilerin medyanına paralel gelmesi halinde yıllık enflasyonun yüzde 9.75 civarına yükselmesi bekleniyor. TCMB'nin son enflasyon raporunda 2017 yıl sonu için tahmini orta noktası yüzde 8 olmak üzere yüzde 6.6 ile yüzde 9.4 aralığında şekilleniyor.

Petrol fiyatlarındaki artışın, pahalılığın en çok yüzde 2,82 ile ulaştırma alanında arttığını gösteriyor. Diğer artışlara da göz atalım:



Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, TÜFE, şubatta bir önceki aya göre yüzde 0,81, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,13 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,88 artış gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla şubatta, aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,82 ile ulaştırma grubunda görülürken, sağlıkta yüzde 2,17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,38, konutta yüzde 1,18, eğlence ve kültürde yüzde 0,89 artış kaydedildi.

Şubatta aylık bazda endekste yer alan gruplarda en fazla düşüş yüzde 3,35 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti.



TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 21,72 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü. Bunu yüzde 17,96 ile ulaştırma, yüzde 12,82 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 12,53 ile sağlık, yüzde 9,33 ile eğitim izledi. Geçen ay endekste kapsanan 414 maddeden 40'ının ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 270'inin ortalama fiyatlarında artış, 104'ünün ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Şimdi resmi rakamlar ortada. Çarşı-pazardaki pahalılık ortada. Alım gücü giderek düşüyor. Bu durum karşısında önümüzü göremiyoruz. “Ekonomimiz iyiye gidiyor” diyebilir miyiz?

METROPOLL Kamuoyu Araştırma Grubu’nun konu ile ilgili bir araştırması ve sonuçları var. Konumuz içinde yer aldığı için bu araştırmanın sonuçlarını da sizlerle paylaşalım:

Metropoll’ün araştırması da halkın yüzde 45,8’inin ekonominin kötüye gittiğine inandığını ortaya koydu. “İyiye gidiyor” diyenler yüzde 35,7.

Son bir yılda refah düzeylerinin kötüleştiğini söyleyenler yüzde 57.1.

Ekonominin kötü yönetildiğini söyleyenler yüzde 54.2.

Ekonominin kötüye gidişinden hükümetin politikalarını sorumlu tutanlar yüzde 47.8.

AKP’ye oy verenlerin yüzde 22’si, ekonominin önümüzdeki bir yıl içinde daha da kötüye gidebileceğini düşünüyor.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdetbuluz